PORADNIK - RURY STALOWE - 8.wydanie 2012

9 • podział stali jest również w normach ISO 4948-1 i ISO 4948-2 Podział stali według EN 10020 Grupy stali według składu chemicznego Podział stali w ramach głównych grup gatunków STALE NIESTOPOWE STALE NIESTOPOWE JAKOŚCIOWE STALE NIESTOPOWE SPECJALNE Zawartość pierwiastków nie osiąga wartości pokazanych w tabeli > > > Dla ogólnych wymagań: -udarność -wielkość ziarna -plastyczność + Przeznaczone do uszlachetniania, nawęglania itp. Gwarantowana minimalna wartość pracy łamania. Niska zawartość domieszek niemetalicznych STALE NIERDZEWNE PODSTAWOWEWŁASNOŚCI Zawartość C max. 1,2 % Zawartość Cr min 10,5 % Zawartość Ni jest niższa jak 2,5 % lub zawartość Ni wyższa jak 2,5 % Stale nierdzewne Stale żarowytrzymałe Stale żaroodporne STALE STOPOWE POZOSTAŁE STALE STOPOWE JAKOŚCIOWE STALE STOPOWE SPECJALNE Nie są to stale nierdzewne, zawartość co najmniej jednego pierwiastka osiąga wartość z tabeli stale konstrukcyjne drobnoziarniste stale na szyny i zbrojenia stale o podwyższonych wymaganiach stale stopowe z dodatkiem Cu stale dla elektrotechniki + stale konstrukcyjne na zbiorniki ciśnieniowe na łożyska toczne stale narzędziowe stale szybkotnące podwyższone własności mechaniczne System oznaczania stali na rury według EN EN 10027 – 1 Systemy oznaczania stali. (ISO/TS 4949) Sytem skróconego oznaczania. Symbole podstawowe. EN ECISS IC10 Symbole dodatkowe. EN 10027 – 2 System oznaczania cyfrowego . Według EN 10027-1 znaki stali dzieli się na dwie główne grupy: • grupa 1 – stale oznaczane według zastosowania i mecha - nicznych lub fizycznych własności • grupa 2 – stale oznaczane według składu chemicznego. Te dzielą się na cztery podgrupy. Grupa 1 – patrz też str. 109 S – stale konstrukcyjne i ogólnego przeznaczenia P – stale do zastosowań ciśnieniowych L – stale na rurociagi E – stale do części maszyn (następnie cyfra która podaje minimalną granicę plastyczności w N/mm2) B – stale do zbrojenia betonu Y – stale do strunobetonu R – stale na szyny H – wyroby płaskie walcowane na zimno D – wyroby płaskie ze stali miękkich do kształtowania na zimno T – cienkie blachy i taśmy M – blachy i taśmy dla elektrotechniki Na rury używa się pierwsze cztery rodzaje stali Grupa 2 - zawiera 4 podgrupy • stale niestopowe (z regulowaną zawartością C) - ozna- -czenie: litera C i liczba odpowiadająca 100-krotności śred- niej wartości wymaganej dla zawartości węgla (np. C22 ) • stale niestopowe o zawartości Mn >1 % i stale stopowe o zawartości poszczególnych pierwiastków stopowych po- niżej 5 % - oznaczenie: a) liczba odpowiadająca 100-krotności zawartości węgla b)symbole chemiczne pierwiastków stopowych uporząd- kowane według malejącej zawartości pierwiastków c) liczby, które określają zawartości pierwiastków sto- powych. Średnia zawartość pierwiastka przemnożona przez współczynnik z tabelki i zaokrąglona w górę do całości (np. 25CrMo4 ). • stale stopowe z zawartością pierwiastków stopowych (min. jeden pierwiastek ponad 5%) - oznaczenie: a)charakterystyczna litera X (X11CrMo9-1) b)liczba - 100-krotność średniej zawartości węgla c) symbole chemiczne pierwiastków stopowych d)liczby, które określają zawartości pierwiastków sto- powych. Średnia zawartość pierwiastka zaokrąglona w górę do całości. • stale szybkotnące – oznaczenie: a) charakterystczne litery HS (HS 6-5-2) b) liczby, które określają zawartości pierwiastków stopowych Przepis EN ECISS IC10 określa dodawkowe symbole dla stali (grupy 1 i 2). Symbole te umieszczone są na końcu zna- ku stali (np. S 275 J0). Dodatkowe symbole dla wyrobów ze stali są zawarte w przepisie w tabelach 1, 2, 3 i od poprze- dzających ich symboli muszą być oddzielone znakiem (+) (np. S 275 J0+A). Symbole dla rur stalowych G - inne charakterystyki (według potrzeby 1 do 2 cyfr) H - profil zamknięty lub stal do temperatur podwyższonych według rodzaju stali (S, P) L - stal do temperatur obniżonych R - stal do temperatur normalnych (temperatura otoczenia) M - walcowanie termomechaniczne N - wyżarzanie normalizujące lub walcowanie normalizujące Q - uszlachetnianie T - stal na rury EN 10027 - 2 zawiera system oznakowania cyfrowego. Pierwszą cyfrą jest 1 - stal, następne dwie to grupa stali a następne to numer stali (np. 1.0402, 1.7218, 1.7386, 1.3339 ).