PORADNIK - RURY STALOWE - 8.wydanie 2012

105 Własności technologiczne rur Próba zginania Próbą sprawdza się zdolność do plastycznego odkształcenia rur metalowych o przekroju kołowym.Rura jest zginana na krąż- ku o określonym promieniu aż do wymaganego kąta. Nie jest dopuszczalne powstanie szczelin. Badane są rury o średnicy do 65 mm. EN 10232 jest uzupełniona o normy EN ISO 8491,ČSN 42 0415.3, ASTM A370 (A 2,A 2.5) Próba spłaszczania Próbka jest spłaszczana pomiędzy dwoma płaszczyznami aż do momentu gdy odległość między nimi nie osiągnie wartości H określonej przez normę. Wartość ta zależy od rodzaju stali, stałej plastyczności C i wymiarów rury. Po ukończeniu próby na próbce nie powinny być widoczne szczeliny i pęknięcia. EN 10 233 jest uzupełniona o normy EN ISO 8492, DIN 50 136, ČSN 42 0415.4,ASTM A370 (ASME SA 370) i normy WTD. Badane są rury do średnicy 600 mm i z grubością ścianki mniejszą niż 15% D. Próba roztłaczania Do próbki jest wtłaczany 60° stożkowy trzpień, aż do osiągnięcia wartości procentowego zwiększenia średnicy określonego w normie. Po próbie nie są dopuszczalne widoczne szczeliny i pęknięcia. EN 10234 jest uzupełniona o normy EN ISO 8493, DIN 50 135, ČSN/STN 42 0415.5, ASTM A370 (ASME SA 370) i normy WTD. Próbę przeprowadza się dla rur o średnicy do 150 mm i grubości ścianki 10 mm. Próba wywijania kołnierza Koniec próbki odkształca się do krawędzi, która leży na płaszczyźnie prostopadłej do osi rury, aż zostanie osiągnięta wartośc średnicy zewnętrznej krawędzi, która jest zawarta w normie wyrobu. EN 10235 jest uzupełniona o normy EN ISO 8494, DIN 50 139, ČSN/STN 42 0415.6, ASTM A370 (ASME SA 370) i normy WTD. Wymiary rur : D do 150 mm, T do 10 mm. Próba roztłaczania pierścienia (próba krążkowa) Próbny pierścień jest roztłaczany trzpieniem aż do zerwania. Na powierzchni oprócz śladu zerwania nie powinny być wi- doczne szczeliny i pęknięcia. EN 10236 jest uzupełniona o normy EN ISO 8495, DIN 50 137,ČSN/STN 42 0415.7Wymiary rur: D = 18 - 150 mm, T = 2 - 16 mm. Próba rozciągania pierścienia Próbny pierscień jest zawieszony na dwóch walcach(czopach). Osie czopów są równoległe, i są one wzajemnie ruchome. Czo- py przemieszczają się od siebie, przez co obciażają pierścień w kierunku poprzecznym do jego osi, aż do zerwania. Oprócz obszaru zerwania, w innych miejscach nie powinno być żadnych szczelin. Próbę przeprowadza się na rurach o średnicy zewnętrznej ponad 150 mm, średnicy wewnętrznej ponad 100 mm i grubości ścianki do 40 mm. EN 10237 jest uzupełniona o normy EN ISO 8496, DIN 50 138. Inne dodatkowe próby technologiczne Próba spęczania Próbny pierscień jest umieszczony pionowo na podłożu i jest ściskany (spęczany) do wartości określonej przez normę wy- robu. Próba odwróconego ściskania Jest stosowana przy rurach zgrzewanych elektrycznie. Próbka jest półokrągła (180°) i zgrzeina jest umieszczona na wierzchu półokręgu. Próbka jest ściskana aż do momentu gdy stanie się płaska. Próba zginania spawu Uzywana jest w celu sprawdzenia plastyczności spoiny. ISO 377 Stal i wyroby stalowe – Miejsce pobrania oraz przygotowanie wzorców i próbek pomiarowych do badań mechanicznych.