PORADNIK - RURY STALOWE - 8.wydanie 2012

10 Warunki techniczne dostaw (WTD) dla rur Wszystkie wymagania dotyczące rur są zawarte w normach WTD. Konkretne dane są dokładniej przedstawione przy poszczegól- nych rodzajach rur. Ważną część stanowią badania rur. Przeglą- dowi badań jest poświecony następny rozdział. Ogólne WTD dla stali i wyrobów ze stali są w EN 10021. Symbole i definicje pojęć są podane w EN 10266. Ogólne WTD są też podane w ISO 404. Badania rur Poprzez badania rur dowodzi się, że własności ich są zgodne z wymogami zamówienia i odpowiednich norm. Proces dzielimy na trzy części: • ustalenie rodzaju badania (EN 10021, EN 10204) • ustalenie rodzaju dokumentu kontroli (EN 10204, ISO 10474) • wybór poszczególnych badań (konkretne WTD) Poszczególne części są powiązane i nie jest możliwa ich dowolna kombinacja. Właściwe badania stanowią normyWTD dla poszcze- gólnych rodzajów rur. • Nie wyszczególnione i wyszczególnione badania Niewyszczególnione badania - zawierają tylko obowiązkowe próby według odpowiadającej normy - próbki nie muszą pochodzić z właściwej dostawy - laboratorium nie musi być niezależne od wykańczalni rur Wyszczególnione badania - oprócz obowiązkowych prób zawierają również inne wybrane próby - próbki rur są z dostawy, ich liczbę określa norma - laboratorium musi być niezależne od wykańczalni rur • Badania - obowiązkowe - według poszczególnych normWTD - wybrane - uzgodnione przy zamawianiu rur z wyboru według normy • Jakość - TR 1, TR 2 zależy od: - składu chemicznego (zawartość Al) - wartości własności mechanicznych (próba udarności) - rodzaju badań (wyszczególnione i niewyszczególnione badania) • Kategoria badań - TC1 i TC2 zależy od: - postanowień normy - składu chemicznego (stale węglowe i stopowe) - możliwego wyboru przy zamawianiu rur (przy stalach węglowych) Kategorie różnią się od siebie głównie wymaganiem badań nie- niszczących rur i wyborem możliwych prób. • Dokumenty kontroli Przegląd rodzajów dokumentów kontroli według EN 10204:1991 w zależności od rodzaju badań: Niewyszczególnione badania 2.1 Zaświadczenie o jakości (potwierdzenie od producenta, bez wyników badań) 2.2 Atest (potwierdzenie od producenta, wyniki badań na podstawie badań niewyszczególnionych) Wyszczególnione badania 2.3 Atest specjalny, wyniki badań na podstawie badań wyszcze- gólnionych. Wystawiany przy tym rodzaju badań wtedy, jak producent nie ma działu kontroli niezależnego od działu produkcji. Jeżeli laboratorium jest niezależne, musi w jego miejsce być wystawione świadectwo odbioru 3.1.B 3.1.A Świadectwo odbioru 3.1.A (inspektor wyznaczony przepisa- mi urzędowymi) 3.1.B Świadectwo odbioru 3.1.B (inspektor zakładowy niezależny od działu produkcji) 3.1.C Świadectwo odbioru 3.1.C (inspektor zamawiającego) 3.2 Protokół odbioru 3.2 (inspektorzy; zakładowy i zamawiają- cego) Wydanie EN 10204: 2004 zastępuje EN10204:1991 i wspiera zasadnicze wymagania dyrektywy PED 97/23/EC (załącznik ZA podaje powiązania z nią), wprowadza nowe pojęcia i zmniejsza liczbę dokumentów kontroli: 2.1 Deklaracja zgodności z zamówieniem 2.2 Atest 2.3 Został usunięty 3.1 Świadectwo odbioru 3.1 (zastępuje 3.1.B) 3.2 Świadectwo odbioru 3.2 (zastępuje 3.1.A, 3.1.C, 3.2) W EN jest tabelka – zależność pomiędzy kategorią urządzenia według Dyrektywy 97/23/EC, załącznik I., punkt 4.3, a rodzajem dokumentu kontroli. Właściwe badania dzielą się na grupy: • kontrola składu chemicznego stali - wytopu - wyrobu • kontrola wymiarów • własności mechaniczne * - rozciąganie - (twardość) - próba udarności • badania technologiczne * - spłaszczanie - roztłaczania - wywijanie - wyginanie - próba pierścieniowa • szczelność - ciśnienie hydrostatyczne - metody nieniszczące • badania nieniszczące - wady podłużne (prądy wirowe, strumień - wady poprzeczne rozproszony, ultradźwięk) - dwoistości (wzdłużne i poprzeczne) • pozostałe badania (metalografia, odporność na korozję, itp.) *przegląd w dodatku na str. 110 Metoda STN,ČSN DIN(SEP) EN ISO ASTM Wymiary ISO Badania szczelności Ciśnienie hydrostatyczne 42 0415.8 Normy TDP D < 140 mm NDT 01 5047 01 5049 01 5054 SEP 1925 10 893 - 1 patrz NDT 9302 Badania nieniszczące (NDT) Prądy wirowe 01 5054 (PRP 02-74) 10893 - 2 E 309 D > 4 mm, T > 0,5 mm 9304 Strumień rozproszony 01 5047 SEP 1913 10893 - 3 E 570 D > 32 mm, T > 2 mm** 9402 Ultradźwięk - L wady wzdłużne Ultradźwięk - Q wady poprzeczne Ultradźwięk - D dwoistości 01 5028 - 2 01 5028 - 3 01 5028 - 4 SEP 1915 SEP 1918 SEP 1919 10893 - 10 10893 - 10 10893 - 8 E 213 D > 13 mm, T > 1(2) mm** 9303 9305  D ługości rur - patrz tabele przegledowe dla poszczególnych grup rur Uwagi: 1)** wartości dla ŽP a.s., 2) rury zgrzewane są badane według SEP 1917 – badanie metodą prądów wirowych Przegląd badań szczelności i badań nieniszczących jest przedstawiony w tabelce: